Bir çoklarımız bilir Moğol imparatoru olmuş Cengiz Han’ı. Ancak genelde düşmanlarına saldığı korkuyla. Fakat size bugün Cengiz Han’ı biraz farklı bir tarzda anlatmak isterim.
Doğduğu Orta Asya bozkırlarında ismi demir anlamına gelen “Temür” kelimesinden türetilerek Temuçin yani demirci olan bir çocuktu o. Sıradan bir boy reisinin Yesügey’in sıradan bir oğlu. Yaşı henüz daha 10 dememişti ki babasını kaybetti küçük Temuçin. Kendi boyu, küçük bir çocuğun reisliğini kabul etmeyerek onu ve ailesini Orta Asya bozkırlarında bir başlarına bıraktı. Babasının acısına birde kendi boyunun ihaneti eklenen Temuçin için hayat artık o kadar kolay değildi.
Ancak o azimle mücadele ederek hayata tutunmaya, bozkırın zorlu yaşam koşullarına göğüs germeyi başarmıştı. Ailesinin desteğini de alarak çocukken nişanlandığı Börte Hatun ile evlilik yoluyla biraz mutluluk bulmak istedi. Ancak babasının hasımları intikam almak için Börte’yi kaçırdılar. Mutluluğu bulacağına inanan Cengiz, yine de ümitsizliğe kapılmadı. Baba dostu bildiği Tuğrul ile kardeş bildiği Camuka’nın da yardımlarıyla eşi Börte’yi hasımlarının elinden kurtardı. Bir çok erkek için zor bir haber olarak nitelendirilecek bir haber de Börte ile birlikte gelmişti. Börte hamileydi ancak Cengiz’den değil. İşte Cengiz burada büyük bir merhamet ve büyüklük göstererek Börte’yi ve karnındaki günahsız bebeğe de sahip çıktığını boyuna bildirdi.
Nitekim sorunlar bunlarla da sınırlı kalmıyordu. Düşmanlarının hain bir pususu ile kaçırıldı ve esaret altına alındı. Bu esaret günlerinde, türlü işkenceler görmesine, ağır hakaretler işitmesine rağmen yıkılmadı. Kurtulacağına olan inancı ona yaşaması içinde güç ve kuvvet verdi. Dostlarının yardımıyla esaretten kurtuldu ve boyunun başında, düşmanlarının korkulu rüyası olacak o büyük imparatorluğun temellerini attı.
Babasını kaybetmiş, boyu tarafından terkedilmiş, eşi kaçırılmış, esir düşmüş bir kişiyken artık bir İmparatorluğun Hân’ı olarak yükselen Cengiz, baba dostu bildiği Tuğrul ve kardeş saydığı Camuka’nın da kıskançlığıyla sarsılsada, onların kendisine karşı gelmelerini ve ihanetlerini affetti. Her zaman yanında olan diğer dostlarına yüksek rütbeler vererek onları ödüllendirdi.
Bir zamanlar yalnızlığa ve acımasız bozkır şartlarına terkedilmiş bir çocuk, yaşı 40’a geldiğinde büyük bir imparatorluk ile tarih sahnesindeki yerini almıştı.
Cengiz Han’ın Meşhur Sözü
Bir çivi kaybolduğu için bir nal kayboldu,
Bir nal kaybolduğu için bir at kayboldu,
Bir at kaybolduğu için bir atlı kayboldu,
Bir atlı kaybolduğu için bir haber kayboldu,
Bir haber kaybolduğu için bir savaş kaybedildi,
Ve bir savaş kaybedildiği için bir krallık yok oldu.